Pauselijke Academie van Wetenschappen

vc_b16_024Om te begrijpen hoe de relatie geloof en wetenschap werkelijk is, is kennis van het werk van de Pauselijke Academie van Wetenschappen onontbeerlijk. De paus vertegenwoordigt de grootste en oudste georganiseerde religieuze gemeenschap op aarde, de Katholieke Kerk. Het is in de schoot van deze Kerk dat de wetenschap aan de eerste universiteiten in het christelijke Europa zijn ontstaan. In de 16e eeuw kende de westerse, nog grotendeels katholieke, wereld een wetenschappelijke doorbraak met de ontdekking van de wetenschappelijke methode. Sindsdien is de wetenschap meer haar eigen weg te gaan en is meer en meer het idee van de autonomie van de wetenschap ten opzichte van het geloof duidelijk geworden en door de Katholieke Kerk bevestigd. De Pauselijke Academie van Wetenschappen is een onderdeel van de Romeinse Curie en werd onder zijn huidige naam door Paus Pius XI opgericht in 1936.

De academie gaat terug tot de Accademia dei Lincei die in 1603 tijdens het pontificaat van Paus Clemens VIII door Federico Cesi (1585-1630), een aristocraat uit Umbria werd opgericht, samen met de Nederlander Johannes van Heeck en twee stadsgenoten, de wiskundige Francesco Stelluti en de veelzijdige geleerde Anastasio De Filiis. Cesi werd op dit idee gebracht door een ontmoeting met Giambattista della Porta, een veelzijdig wetenschapper die enkele decennia daarvoor in Napels ook een natuurwetenschappelijke academie had opgezet, de Academia Secretorum Naturae, die echter in 1578 was verboden door de Paus. In zekere zin was de Accademia dei Lincei dan ook een opvolger hiervan. De Accademia was vernoemd naar de lynx, een dier met een scherp zicht, een onontbeerlijke eigenschap in een tijd zonder telescopen en microscopen. In tegenstelling tot veel andere genootschappen uit die tijd, richtte de Accademia dei Lincei zich op het begrip van alle natuurwetenschappen, en niet op het begrip van literatuur of geschiedenis. De Accademia voelde zich niet zoals haar tijdgenoten gebonden aan de oude meesters in de natuurwetenschappen zoals Ptolemeus en Aristoteles, maar was wel respectvol. In 1610 werd Della Porta ook lid van het genootschap, en in 1611 Galileo Galilei. Hij zou een van de meest vooraanstaande leden worden van de Accademia. In 1630 kwam de oprichter van de Academia te overlijden, en de Academia viel uit elkaar. Kort erna (1633) werd Galilei veroordeeld en onder huisarrest geplaatst. De leden van het genootschap hadden een grote verzameling tekeningen gemaakt met behulp van de recentelijk ontdekte microscoop. Deze verzameling zou via een antiquair door diens erven worden verkocht aan de Britse koning George III van het Verenigd Koninkrijk, waarna ze in 1986 op Windsor Castle zouden worden ontdekt.

In 1847 werd door Paus Pius IX de Accademia heropgericht onder de naam Pontificia accademia dei Nuovi Lincei, de Pauselijke academie der nieuwe lynxen. In 1874 werd de Accademia door Quintino Sella, een Italiaans staatsman, gesplitst in Accademia Nazionale Reale dei Lincei, de Koninklijke Nationale Academie der Lynxen, en Pontificia Accademia Romana dei Nuovi Lincei, de Pauselijke Romeinse Academie der Nieuwe Lynxen. Hij verbreedde echter ook gelijk het doel van de academie, want deze moest zich nu ook richten op de ‘zachte’ wetenschappen zoals geschiedenis, filosofie en rechten. Deze vernieuwde academie zou leden kennen met grote naam zoals Louis Pasteur, Wilhelm Röntgen, Albert Einstein en Otto Hahn.

Gedurende de fascistische periode werd de academie opgenomen in de Nationale Italiaanse Academie Accademia d’Italia. Toen de fascistische periode was afgelopen, herkreeg de Accademia Nazionale Reale dei Lincei op advies van de politicus en filosoof Benedetto Croce weer haar onafhankelijkheid onder de naam Accademia Nazionale dei Lincei. In 1966 onderging de Academie een grote structuurverandering, waarbij statutair het aantal leden werd vastgelegd. Dit werd vastgelegd op 540 leden, waarvan er 180 van Italiaanse geboorte moeten zijn, 180 buitenlanders en 180 in het Italiaans corresponderende leden. Daarnaast werden de leden ingedeeld in natuurwetenschappelijke leden en geesteswetenschappelijke leden. De academie staat onder auspiciën van de Romeinse Curie en beoogt de studie van de wiskunde, fysica en natuurwetenschappen en de epistomologische vraagstukken die daarmee verband houden, te bevorderen. De voorzitter Nicola Cabibbo is op 16 augustus 2010 overleden. Sinds 2011 is Werner Arber president van de Academie. Hij is de eerste niet-katholiek die in deze functie werd benoemd. De hoofdzetel is gevestigd in de Casina Pio IV in het hart van de Vaticaanse tuinen.

Wikipedia

Interessant zijn de toesprake van de pausen tot de academie:

Die geven aan waar de academie zich mee bezig houdt en welke de gedachten van de paus daarover zijn. Omdat het uitspraken van de paus zijn gelden ze als behored tot het ‘leergezag’ van de Kerk: ze verwoorden het standpunt van de Kerk in bepaalde aan de’ wetenschap gerelateerde kwesties.

Paus Franciscus

27-10-2014 – Evolutie van het concept van de natuur

Paus Benedictus XVI

08-11-2012 – Complexiteit en analogie in de wetenschap: theoretische, methodologische en epistemologische aspecten
29-10-2010 – Paus roept wetenschappers op tot ethische verantwoordelijkheid (korte samenvatting)
28-01-2008 – Paus bij congres over “De veranderende identiteit van het individu”
06-11-2006 – Voorspelbaarheid in de wetenschap: Accuraatheid en begrenzingen
21-11-2005 – Christus – Zoon van God en Volmaakt Mens

H. Paus Johannes Paulus II

03-02-2005: “Signalen van de dood”
11-11-2002: Tot de Voltallige Vergadering van de Pauselijke Academie voor Wetenschappen
22-10-1996: Over de evolutieleer
28-10-1994: Tot deelnemers aan de plenaire vergadering van de Pauselijke Academie voor Wetenschappen
06-11-1987: Tot een studiegroep van de Pauselijke Academie voor Wetenschappen
28-10-1986: Tot de Academie van Wetenschappen (1986)
21-10-1985: De euthanasie is een misdaad waaraan men niet mag meewerken noch ermee instemmen
12-11-1983: De laboratoria en fabrieken van de dood moeten plaats maken voor laboratoria van het leven
23-10-1982: Het experimenteren in de biologie moet bijdragen aan het algeheel welzijn van de mens
03-10-1981: Moge de wijsheid van de mensheid altijd het wetenschappelijk onderzoek begeleiden
10-11-1979: De diepe overeenstemming welke de waarheid van de wetenschap en de waarheid van het geloof verbindt
Z. Paus Paulus VI

27-04-1968 – Wetenschap gebruiken voor het welzijn van de mensheid
23-04-1966 – Tot deelnemers aan de studieweek van de Pauselijke Academie voor Wetenschappen over “Moleculaire krachten”

Paus Pius XII

1941 – Richiamo di gioia

Disciplines van de academie

  • Astronomie
  • Chemie
  • Milieuwetenschappen
  • Biologie
  • Botanica
  • Agrocultuur
  • Dierkunde
  • Genetica
  • Moleculaire biologie
  • Biochemie
  • Neurowetenschappen
  • Chirurgie
  • Mathematiek
  • Toegepaste wetenschappen
  • Filosofie en de historie van de wetenschappen (epistemologie)
  • Fysica
  • Overige disciplines

Website

www.pas.va